کاوشى در مباحث کلامى مجمع البیان

 بررسى مباحث کلامى در تفسیر »مجمع البیان« اثر طبرسى است. نویسنده نخست به چگونگى طرح مباحث کلامى در مجمع البیان پرداخته و از چند نکته سخن گفته است: 1- مباحث کلامى به سه شکل مطرح است؛ الف - تعریف مفهوم، ب - اثبات یا نفى، ج - دفاع از یک عقیده و رفع شبهه. 2- دو بخش نخست حجم بیشترى از قسم سوم دارد با این تفاوت که بخش اول تکرار نشده است امّا بخش دوم از زوایاى گوناگون تکرار شده است. 3- نوک پیکان انتقاد طبرسى به سمت جبرگرایان و در مرحله بعد معتزله است 4- از روایات اهل بیت )ع( در مباحث کلامى کمتر استفاده شده است و راز آن این است که طبرسى در مقام نفى یا اثبات بوده است تا تحلیل و ارائه یک نظریه کامل. 5- رویکرد کلامى طبرسى نقش زیادى در تفسیر آیات داشته است. 6- نوآورى طبرسى بیشتر در ساحت نقد و اثبات است تا پردازش تحلیلى یک نظریه و 7- برخى دیدگاه‌هاى طبرسى نادر و گاه قابل نقد است؛ مثل فضیلت فرشتگان، حبط عمل، ایمان. در ادامه، نویسنده فهرستى از موضوعات کلامى مطرح شده را ذیل چند محور آورده است: توحید، نبوت، معاد، انسان، امامت، ایمان و کفر، عقل و معرفت و... .